ათასზე
მეტი ნატურალური რიცხვების ჩაწერის დროს მოსწავლეთა საგაკვეთილო პროცესში ჩართულობის ხარისხის გაუმჯობესების გზების კვლევა მათემატიკის გაკვეთილზე
სარჩევი
შესავალი........................................................................................................................................4
თავი I
1.1
ინფორმაცია სკოლის შესახებ, სამიზნე ჯგუფი................................................................6
1.2
საკვლევი საკითხის მიმოხილვა
.........................................................................................6
1.3
პრობლემის აქტუალობის დასაბუთება.............................................................................7
თავი II
ლიტერატურის მიმოხილვა
......................................................................................................8
თავი III
3.1 საკვლევი კითხვების
ფორმულირება .............................................................................10
3.2 კვლევის მიზანი და
ამოცანები ........................................................................................11
თავი IV
4.1 კვლევის მეთოდების
განხილვა.......................................................................................11
4.2 ჩარევის (ინტერვენციის)
დაგეგმვა .................................................................................15
4.3 ინტერვენციების შედეგები
და მათი ანალიზი .............................................................16
თავი V, ცხრილების და გრაფიკების
ჩამონათვალი
5.1 სახელმძღვანელოს შეფასება
.............................................................................................17
5.2 საშინაო დავალების შესრულება
......................................................................................17
5.3 ჯგუფური, წყვილებში მუშაობის შეფასება და კითხვარების
შევსება......................18
5.4. ელექტრონული ჟურნალი და ვიდეო გაკვეთილები...................................................18
თავი VI
პრაქტიკული კვლევის არსი და სკოლაში მის დანერგვა..................................................21
თავი VII
7.1 პროექტის ვადები
................................................................................................................22
7.2 მიგნებები, რეკომენდაციები ............................................................................................23
7.3 კვლევის ნაკლოვანებები
...................................................................................................23
დასკვნა .......................................................................................................................................24
ბიბლიოგრაფია
.........................................................................................................................25
შესავალი
საჯარო სკოლებში
დაწყებით საფეხურზე ერთ-ერთი მთავარი პრობლემაა
ათასზე მეტი ნატურალური რიცხვების ჩაწერა. ამ პერიოდში შესწავლილი აქვთ თანრიგები და
კლასები.
იციან, რომ რიცხვების ჩაწერისა და წარმოდგენის გაიოლების მიზნით
თანრიგები კლასებად ერთიანდება. არსებული პრობლემების იდენტიფიცირებისა და მათი გამომწვევი
მიზეზების შემცირებისათვის სურამის N4 საჯარო სკოლის დაწყებით საფეხურზე 2016-2017 სასწავლო წელს ჩატარდა პედაგოგიური
პრაქტიკის კვლევა(9 თვე), რომლის მიზანი იყო ათასზე მეტი ნატურალური რიცხვების ჩაწერის
დროს მოსწავლეთა და შესაბამისად მშობელთა ჩართულობის
ხარისხის გაზრდა საგაკვეთილო პროცესში და ცოდნის დონის ამაღლება. კვლევაში მონაწილეობა მიიღეს მე-4 კლასის მოსწავლეებმა,
ჯამში 31 მოსწავლე.
კვლევის
დროს გამოყენებული იქნა შემდეგი მეთოდები: საკვლევ კითხვებზე პასუხების გასაცემად გამოყენებული
იყო კვლევის როგორც თვისებრივი (ფოკუს-ჯგუფი, ფოკუსირებული და შერჩევითი დაკვირვება),
ისე რაოდენობრივი მეთოდები (სკრინინგული ტესტი–სამი ტიპისაა: არჩევითპასუხიანი(MC-Multiple
Choice), მოკლეპასუხიანი(SA-Short Answer), პასუხის აგებით(CR-Constructed
Response); დაიგეგმა ინტერვენციები: კითხვარების
შევსება ექვსი თვის განმავლობაში, სკრინინგული ტესტი სემესტრის დასაწყისში და სემესტრის
ბოლოს, გამოკითხვა მშობლებთან საშინაო დავალების შესრულებასთან დაკავშირებით, თანაბარი
სიძლიერის ჯგუფების შექმნა და ჯგუფური მუშაობები; კვლევის შედეგები: მონაცემთა ანალიზისა და განხორციელებული ინტერვენციების
შეფასების საფუძველზე დადგინდა, რომ ამაღლდა მოსწავლეთა და მშობელთა მოტივაცია, გაუმჯობესდა
სწავლის შედეგები და გაიზარდა მოსწავლეთა ჩართულობა კონკრეტული საკითხიდან გამომდინარე
სასწავლო პროცესში, როდესაც მოსწავლეებისთვის დამატებითი რესურსები შევიტანე სასწავლო
პროცესის დროს. რაც შეეხება მშობელთა ჩართულობას –ინტერვიუს შემდეგ გაიზარდა მშობელთა
მოტივაცია საგაკვეთილო პროცესში მათი ჩართვისა. დასკვნა: მიუხედავად ამისა, მიმაჩნია, რომ საჭიროა კომპლექსური ცვლილებები
განხორციელდეს სახელმძღვანელოებთან მიმართებაში საჯარო სკოლებში სწავლა-სწავლების ხარისხის
გაუმჯობესების მიზნით, სისტემატური ხასიათი მიეცეს მასწავლებლისა და მშობლის ურთიერთთანამშრომლობას
საგაკვეთილო პროცესის მსვლელობის დროს.
ნაშრომი შედგება შვიდი თავისაგან. I თავში მოცემულია
ინფორმაცია სკოლის შესახებ, სამიზნე ჯგუფი, საკვლევი საკითხის მიმოხილვა, კვლევის მიზანი
და ამოცანები. II თავში მოცემულია სხვადასხვა ავტორის მოსაზრებები გაკვეთილზე მოსწავლეთა
ჩართულობის გაზრდის პრაქტიკის შესახებ. III თავში განხილულია საკვლევი კითხვების ფორმულირება.
IV თავში კვლევის მეთოდებია განხილული, ჩარევის (ინტერვენციის) დაგეგმვა, ინტერვენციების
შედეგები და მათი ანალიზი. V თავი ცხრილების
და გრაფიკების ჩამონათვალი. VI თავი ეხება
პრაქტიკული კვლევის არსს და სკოლაში მის დანერგვას. VII თავი მოიცავს ინფორმაციას კვლევის მეთოდოლოგიისა და პროექტის
ვადებს. აღწერილია კვლევის ჯგუფის მიგნებები, რეკომენდაციები და კვლევის ნაკლოვანებები.
ანგარიშს თან ერთვის დასკვნა, ბიბლიოგრაფია და დანართი.
საკვანძო სიტყვები: ათასზე მეტი ნატურალური რიცხვების ჩაწერის დროს მოსწავლეთა ჩართულობის გაზრდა,
ცოდნის დონის ამაღლება, კითხვარების შევსება, ჯგუფური მუშაობის ფორმები, ეფექტური სწავლების
სტრატეგიები , სკრინინგული
ტესტი,
ელექტრონული ჟურნალი,
ვიდეო–გაკვეთილი.
თავი
I
1.1 ინფორმაცია
სკოლის შესახებ, სამიზნე ჯგუფი
სურამის N4 საჯარო სკოლაში სწავლობს 450 მოსწავლე და
მუშაობს 38 პედაგოგი. მათგან 21 უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მქონეა. სკოლა აღჭურვილია
კომპიუტერული ლაბორატორიით და ინტერნეტით, ასევე აქვს კეთილმოწყობილი სპორტული დარბაზი,
ბიბლიოთეკა და ეზო. კომპიუტერები მოძველებულია.
სკოლას აქვს მოსწავლეთა სწავლებისთვის ყველა საჭირო რესურსი. კვლევის სამიზნე ჯგუფი
სადაც განვახორციელე კვლევა, არის დაწყებითი საფეხური, კვლევა განხორციელდა 31 მოსწავლეს
შორის. კვლევა განხორციელდა 2016-2017 სასწავლო წელს და გრძელდებოდა 9 თვე.
1.2 საკვლევი საკითხის მიმოხილვა
წინამდებარე პრაქტიკული კვლევის მიზანია ათასზე მეტი
ნატურალური რიცხვების ჩაწერის დროს მოსწავლეთა და მშობელთა ჩართულობის ხარისხის ზრდის
კვლევა მათემატიკის გაკვეთილზე, ხარისხის გაუმჯობესების გზები და აკადემიური მოსწრების
გაუმჯობესება.
1.3 პრობლემის აქტუალობის დასაბუთება
მოსწავლეები დაწყებით საფეხურზე, კერძოდ I-III კლასებში აქტიურად არიან ჩართულნი საგაკვეთილო პროცესში,
ასრულებენ აქტივობებს გაკვეთილზე, სურთ ბევრ აქტივობაში მიიღონ მონაწილეობა, არ ეზარებათ
საშინაო დავალების შესრულება. ხოლო უკვე მე-4 კლასიდან აქტიური ჩართულობის ხარისხი
იკლებს, მოსწავლეთა გარკვეული ნაწილი სასწავლო წლის მანძილზე პასიურია გაკვეთილზე,
აღარ ასრულებს საშინაო დავალებებს, ეზარებათ გაკვეთილის მომზადება. რთულია ასეთი მოსწავლეების
გაკვეთილით დაინტერესება და მათი აქტიურად ჩართვა საგაკვეთილო პროცესში ისეთ საკითხთან
დაკავშირებით, როგორიცაა: კლასები, თანრიგები და ათასზე მეტი ნატურალური რიცხვების
ჩაწერა. ისინი თანდათან შორდებიან საგანს და ზედაპირულად ეკიდებიან სასწავლო პროცესს.
ყოველივე ეს აისახება მათ აკადემიურ მიღწევებზე.
არსებული სიტუაცია, გრძელდება წლების განმავლობაში. პრობლემა პრობლემად რჩება - მათ ნაკლებად გააჩნიათ
სწავლისადმი მოტივაცია.
თავი
II
ლიტერატურის
მიმოხილვა
გაკვეთილის პროცესში მოსწავლეთა აქტიური ჩართვა
ამა თუ იმ კონკრეტულ საკითხთან მიმართებაში, კერძოდ ათასზე მეტი ნატურალური
რიცხვების ჩაწერა აქტუალური საკითხია. მას აფერხებს სხვადასხვა ფაქტორი. მასწავლებლებიც სხვადასხვა ხერხს მიმართავენ მოსწავლეთა აქტიურობის წასახალისებლად.
აშშ საერთაშორისო განვითარების
სააგენტოს (USAID) მიერ დაფინანსდა
საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტი(G_PRIED).მეცნიერებმა შეიმუშავეს ე. წ. TIMSS მეთოდი, რომელიც აფასებს მოსწავლეების მიღწევებს
მათემატიკაში. იგი აფასებს მათემატიკურ უნარ ჩვევებს შემდეგი ორი ძირითადი
მიმართულებით: 1.შინაარსი: რიცხვები,
ფიგურები და გაზომვები, მონაცემთა გამოსახვა.
2. კოგნიტური უნარები: ცოდნა, გამოყენება, მსჯელობა. ეს პროექტი ხელის შემშლელი ფაქტორების დიაგნოსტირებისა და მათ დასაძლევად რეკომენდაციების შემუშავების საშუალებას იძლევა.
მათემატიკის საერთაშორისო შეფასების
შედეგად გამოიკვეთა ფაქტორები, რომლებიც
მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს მოსწავლეთა მიღწევებზე მათემატიკაში:
1. ოჯახი
და მშობელთა ჩართულობა მოსწავლის სწავლის პროცესში: ( ოჯახი მნიშვნელოვნად განაპირობებს
მოსწავლის წარმატებას მათემატიკის მიმართულებით. უკეთეს შედეგს აჩვენებენ ის
მოსწავლეები, რომელთა მშობლები შვილებთან ერთად აქტიურად არიან ჩართულნი
მათემატიკის აქტივობებში და აქვთ საჭირო რესურსები).
2. სასკოლო
რესურსები მათემატიკის სწავლებისათვის: (მათემატიკაში უკეთესი შედეგი აქვთ
იმ მოსწავლეებს, რომელთა სკოლებსაც აქვთ სათანადო სამუშაო გარემო და აღჭურვილობა,
ასევე მრავალფეროვანი რესურსები მათემატიკის სწავლებისათვის, როგორებიცაა: წიგნები,
კომპიუტერები, თვალსაჩინოებები, მანიპულატივები და სხვა.
3. სკოლის
კლიმატი:
მაღალი მიღწევების მქონე მოსწავლეები უმეტესად დადიან სკოლებში, რომლებისთვისაც
აკადემიური წარმატება უმთავრეს საზრუნავს წარმოადგენს, რომლებსაც აქვთ მაღალი
მოლოდინები და სასწავლო მიზნები საკუთარი მოსწავლეებისათვის, ჰყავთ ეფექტური მასწავლებლები
და უზრუნველყოფენ მშობლებთან აქტიურ და ნაყოფიერ თანამშრომლობას. მოსწავლეებს,
რომელთა სკოლებშიც მოუწესრიგებელი სასწავლო გარემო იყო და შეიმჩნეოდა ბულინგის
შემთხვევები, საგრძნობლად დაბალი მიღწევები ჰქონდათ, ვიდრე იმ მეოთხე კლასელებს,
რომლებიც მოწესრიგებულ და უსაფრთხო სკოლებში სწავლობდნენ.
4. მასაწავლებელთა
მომზადებ: შედარებით
მაღალი შედეგი აჩვენეს იმ მოსწავლეებმა, რომელთა მასწავლებლებსაც აქვთ უმაღლესი
განათლება და მომზადება შესაბამის საგანში. ასევე, წარმატებისათვის მნიშვნელოვან
ფაქტორად გამოიკვეთა მასწავლებელთა გამოცდილება და საკუთარი პროფესიითა და
კარიერით კმაყოფილება.
5. სწავლება: მაღალი შედეგები აჩვენეს
მოსწავლეებმა, რომელთა მასწავლებლებიც საინტერესოდ წარმართავენ სასწავლო პროცესს
და იყენებენ მრავალფეროვან სასწავლო რესურსებს.. ასევე მნიშვნელოვან ფაქტორად
გამოიკვეთა მათემატიკის სწავლისადმი პოზიტიური დამოკიდებულება და საკლასო ოთახებში
მასწავლებელთა თანამშრომლობა სწავლების გაუმჯობესების მიზნით.
მკვლევარები აღნიშნავენ, რომ თუნდაც ერთი ამ ფაქტორთაგან არ არსებობისას საგაკვეთილო პროცესში
მოსწავლეთა მონაწილეობა და ჩართულობა სრულყოფილი ვერ იქნება. ამიტომ მნიშვნელოვანია, მასწავლებელმა გაკვეთილის მართვისას აკონტროლოს
აღნიშნული ფაქტორების უზრუნველყოფა გაკვეთილზე მოსწავლეთა წასახალისებლად.
·
წინარე ცოდნა და საჭირო რესურსები ეხმარება მოსწავლეს, ჩაერთოს გაკვეთილში;
·
მოტივაცია სწავლა-სწავლების პროცესში მოსწავლის ჩართულობის უმნიშვნელოვანესი
საფუძველია;
·
სწავლების მეთოდები ის მექანიზმებია, რომლებითაც ხდება საგაკვეთილო პროცესში
მოსწავლეთა ჩართულობის უზრუნველყოფა;
·
მოსწავლეთა ორგანიზება მოსწავლეთა მობილიზების საშუალებაა;
·
მოსწავლეთა შეფასება ის უკუკავშირია, რომელიც შეიძლება მოსწავლეთა ჩართულობის
სტიმულად იქცეს.
მოსწავლის მოტივაციის ზრდა მნიშვნელოვანი პედაგოგიური
ამოცანაა. მოტივაცია იზრდება, როდესაც მოსწავლე ხედავს, რომ მასწავლებლის პრიორიტეტი
მისი წინსვლის ხელშეწყობაა და, პირიქით, იკლებს, როდესაც მიაჩნია, რომ მასწავლებლის
პრიორიტეტი მისი შედეგის განსჯა-შეფასებაა; მოტივაცია იზრდება მაშინაც, როდესაც მოსწავლე
ხედავს დავალების მიზანს, დარწმუნებულია მის საჭიროებაში, ამიტომ მნიშვნელოვანია, მასწავლებელმა
გააგებინოს, რა მიზანს ემსახურება კონკრეტული დავალება, დაანახვოს კავშირი სკოლაში
მიმდინარე საქმიანობასა და სკოლის გარე ცხოვრებას შორის.
ჩართულობა,
თანამედროვე საგანმანათლებლო
პროცესი მოსწავლეთა განსაკუთრებულ აქტიურობას მოითხოვს. ეს გულისხმობს მათ აქტიურ მონაწილეობას
არა მხოლოდ განათლების მიღების, არამედ თანატოლთა სწავლების პროცესშიც. გაკვეთილზე
ჯგუფური მუშაობისას, პროექტებში მონაწილეობისას, წარმოდგენების დაგეგმვისა თუ განხორციელებისას
მოსწავლეები ერთმანეთს ეხმარებიან სხვადასხვა კონცეფციის უკეთ გაგებაში, უნარ-ჩვევების
დაუფლება-განვითარებასა და დამოკიდებულებათა ჩამოყალიბებაში, რაც თავისთავად გულისხმობს
გაკვეთილის პროცესში მათ მონაწილეობას.
მოსწავლეთა ჩართულობა. მოსწავლე ჩართულია სწავლის პროცესში, თუ
ის მნიშვნელოვან ძალისხმევას იჩენს დავალების შესრულებისას, ზრუნავს
შესრულებული დავალების ხარისხზე და ამასთან, შესრულებულ სამუშაოს
მისთვის დიდი ღირებულება აქვს (Newmann, 1986). ასეთი მოსწავლეები გამოხატავენ
უფრო მეტი ცოდნის შეძენის სურვილს და პოზიტიურ დამოკიდებულებას სკოლისა
და სწავლის მიმართ.
სასწავლო მასალები და ტექნოლოგიები.
International Society for Technology in Education-ის მიხედვით, სწავლების პროცესში
ტექნოლოგიების ინტეგრირებას ძლიერი პოზიტიური ეფექტი აქვს მოსწავლეთა
მიღწევებზე მხოლოდ მაშინ, თუ ეს პროცესი შესაბამისად იქნება განხორციელებული.
სწავლებაში ტექნოლოგიების წარმატებით დასანერგად აუცილებელია: მასწავლებელთა
გადამზადება; სასწავლო გეგმასთან შესაბამისობის დაცვა; მისი, როგორც
ერთ-ერთი ძირითადი სასწავლო მასალის ყოველდღიური გამოყენება; თანამშრომლობითი
სასწავლო გარემოს შექმნა და ა.შ (International Society for Technology in
Education, 2008.Technology and Student Achievement — The ჳIndelible Link).
თავი
III
3.1 საკვლევი კითხვების ფორმულირება
კვლევის მთავარი
კითხვა იყო, თუ რა იწვევდა დაწყებით საფეხურზე, გაკვეთილზე
მოსწავლეთა ჩართულობის
ხარისხის დაქვეითებას. ინტერვენციები და რეკომენდაციები ეფუძნება ისეთ კვლევებს, რომლებიც შეისწავლიან
მათემატიკის სწავლების ეფექტურ სტრატეგიებს
დაწყებით საფეხურზე.
საკვლევი პრობლემიდან გამომდინარე
გამოვყევი შემდეგი საკვლევი საკითხები:
·
რა გავლენას ახდენს სწავლების მრავალფეროვანი მეთოდების
გამოყენება მოსწავლეების ჩართულობაზე?
·
რა ინტერესები აქვთ მოსწავლეებს და როგორ მოვახდინოთ საგაკვეთილო
პროცესის მოსწავლეთა ინტერესებზე მორგება?
·
რამდენად გებულობენ მოსწავლეები თანრიგებსა და კლასებს?
·
არის თუ არა სახელმძღვანელოში წარმოდგენილი მაგალითები და ამოცანები მათთვის ადვილად შესასრულებელი?
·
შეესაბამება თუ არა სავარჯიშოები მათ ინტერესებს?
·
შეესაბამება თუ არა ტექსტები მათ საჭიროებებს?
·
რამდენ ხანს ანდომებენ სახლში საშინაო დავალების შესრულებას
და არის თუ არა
ეს დამღლელი მათთვის?
·
ხომ
რომ მდგომარეობს პრობლემის მიზეზები მათ პიროვნულ თვისებებსა და,
ზოგადად,
სწავლისათვის შესაბამისი
უნარ-ჩვევების არ ქონაში?
·
რამდენად არიან ჩართული მშობლები საშინაო დავალების შესრულების პროცესში?
3.2 კვლევის
მიზანი და ამოცანები
ინტერვენციის დაგეგმვამდე
საჭირო იყო ჩამომეყალიბებინა პრობლემის გამომწვევი სავარაუდო მიზეზები. კოლეგებს გავესაუბრე
ამ პრობლემასთან დაკავშირებით და გამოიკვეთა რამდენიმე საკითხი:
1. მოსწავლეები სწავლის პირველ
წლებში არ არიან დატვირთულნი, მასალა ადვილია ასათვისებლად, ამავე დროს სასწავლი მასალა
მცირეა, უხარიათ სწავლის პროცესი, ცდილობენ თავი გამოიჩინონ კარგი სწავლით მასწავლებლებთან,
მშობლებთან, თანაკლასელებთან. მე–4 კლასში იზრდება სასწავლო მასალის მოცულობა,
რთულდება სასწავლო პროცესი, შემოდის ახალი მათემატიკური ცნებები, მოსწავლეების გარკვეულ
ნაწილს უჭირs ეროვნული სასწავლო გეგმით მისაღწევ
შედეგზე გასვლა.
2. მშობლების გარკვეული ნაწილი ვერ ეხმარება შვილს დავალებების
შესრულებაში, მოსწავლე ვერ უმკლავდება მარტო დავალების შესრულებასთან დაკავშირებულ
წინააღმდეგობებს, იგი წყვეტს საგნის სწავლას. დგება საჭიროება იმისა რომ კერძოდ მოემზადოს,
რადგან სკოლაში ახსნილ მასალას ვერ ეწევა. ნაწილი მოსწავლეების სკოლაში თავის ცოდნის რეალიზებას
ახერხებს, ეწევა სასწავლო გეგმას და არის წარმატებული. არის მოსწავლეთა კატეგორია,
რომლებსაც ამ სირთულეების გამო ეკარგებათ მოტივაცია ამ შემთხვევაში მოსწავლე საერთოდ
აღარ ცდილობს კარგად დაეუფლოს ათასზე მეტი რიცხვების ჩაწერას. კვლევის მიზანიც ესაა,
ასეთი მოსწავლეების სწავლის ხარისხის გაუმჯობესება.
3. მოსწავლეთა ჩართულობის ხარისხის
დაბალი მაჩვენებელის ერთ-ერთი მიზეზი შეიძლება იყოს მოსწავლეთა ემოციური ფაქტორი.
აღნიშნული კვლევის მიზანია
მათემატიკის გაკვეთილზე იმ მეთოდების დანერგვა, რომლებიც გაზრდის მოსწავლეთა ჩართულობის
ხარისხს. მოსწავლეთა ინტერესებზე მორგებული საგაკვეთილო პროცესის დანერგვა და მათი
აკადემიური შედეგების გაუმჯობესება.
თავი IV
4.1 კვლევის მეთოდების განხილვა
მონაცემთა
შეგროვების თვისებრივი (სკრინინგული ტესტირება, ინტერვიუ, ფოკუს-ჯგუფი, ფოკუსირებული
და შერჩევითი დაკვირვება) და რაოდენობრივი მეთოდების( დახურული და ღია ანკეტირება)
გამოყენებით გამოიკვეთა, რომ მოსწავლეების მოტივაცია მაღალია, თუმცა დაკვირვების შედეგად
გამოჩნდა, რომ მათი ჩართულობა და აქტიურობა ნაკლებია. ვინაიდან აღნიშნულ კლასSi ნაკლებად
ვიყენებ სწავლების სხვადასხვა ინტერაქტიულ სტრატეგიებს.
ინტერვენციის
ეტაპზე თანამშრომლობითი სწავლების სტრატეგიებზე
დაყრდნობით შევიმუშავე ის მეთოდები, რომლებიც
დამეხმარება მოსწავლეებსა და მშობლებს გაკვეთილზე ჩართულობის გაზრდაში. სწავლების თანამშრომლობით
სტრატეგიები მოიცავს მეტ ჯგუფურ და წყვილებში მუშაობას, ასევე მრავალფეროვან აქტივობებს,
ისტ-ის გამოყენებას, ელექტრონულ ჟურნალებს, ვიდეო-გაკვეთილებს, სიმულაციურ
თამაშებს. რაც მთავარია, თითოეული ეს აქტივობა პასუხობს ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრულ
მიზნებს.
4.2 ჩარევის (ინტერვენციის) დაგეგმვა
გაანალიზებულ
შედეგებზე დაყრდნობით დაიგეგმა შემდეგი ინტერვენციები:
Ø
მოსწავლეების მხრიდან კითხვარების შევსების მიმართ განსაკუთრებული
პასუხისმგებლობით, დაიგეგმა ჯგუფური
და წყვილებში მუშაობა ექვსი თვის განმავლობაში (თვეში 2:
ჯგუფური, 2:წყვილში
მეცადინეობა).
Ø
იქმნებოდა თანაბარი სიძლიერის ჯგუფები, რომლებშიც წარმატებული
მოსწავლეები ეხმარებოდნენ დაბალი აკადემიური მოსწრების მქონე მოსწავლეებს; ჩატარდა
ანკეტური გამოკითხვა მოსწავლეებთან სასწავლო წლის დამამთავრებელ ეტაპზე კვლევის ფარგლებში
დაგეგმილი ინტერვენციების შეფასების მიზნით;
Ø
წარმატებული მოსწავლეები ეხმარებოდნენ სუსტ მოსწავლეებს
და პერიოდეულად ინფორმაციას მაწვდიდნენ მათი შედეგების შესახებ;
Ø
ხდებოდა შედეგების ერთობლივი გაანალიზება და თვითშეფასება ასევე შემაჯამებელი დავალებების
შეფასება;
Ø
ტარდებოდა ჯგუფური სამუშაოები, რომლის დროსაც მოსწავლეები
ერთად ამუშავებდნენ და აანალიზებდნენმათემატიკურ ტერმინოლოგიას,
იყენებდნენ პრაქტიკული
სავარჯიშოებში;
4.3 ინტერვენციების შედეგები და მათი
ანალიზი
ინტერვენციების განხორციელებამ
დადებითი შედეგები გამოიღო მთელი კლასისთვის. დაკვირვებამ აჩვენა, რომ როგორც წარჩინებული,
ისე აკადემიურად ჩამორჩენილი მოსწავლეები, დიდი ინტერესით მუშაობდნენ ჯგუფურად, ჯგუფური
მუშაობის დროს ავლენდნენ კოლაბორაციის
და კომუნიკაციის უნარებს,
ეხმარებოდნენ ერთმანეთს, და, რაც მთავარია, ხალისით აკეთებდნენ.
ჯგუფებში წარმატებულ მოსწავლეებს მიმაგრებული
ჰყავდათ სუსტი მოსწავლეები, ან ისეთები, რომლებმაც გარკვეული მიზეზების გამო იმ დღეს
მასალის სახლში დამუშავება ვერ მოასწრეს. მოსწავლეები მუშაობდნენ ერთად. აკეთებდნენ
ვიდეო-გაკვეთილის, ელექტრონული
ჟურნალის განხილვას, უსვამდნენ ერთმანეთს შეკითხვებს, იყენებდნენ მათემატიკურ ცნებებს საუბარში.
ჯგუფური მუშაობა გრძელდებოდა მთელი გაკვეთილის განმავლობაში. მომდევნო გაკვეთილზე საპასუხოდ
გამოძახებული იყვნენ სუსტი
მოსწავლეები და, თუ ისინი ვერ უპასუხებდნენ რომელიმე შეკითხვას, მაშინ პასუხობდა მის
ჯგუფში მომუშავე ძლიერი მოსწავლე. ამით საშუალება მექმნებოდა მთელი ჯგუფის ცოდნა შემემოწმებინა
ზოგადად, კონკრეტულად კი ამ ორ მოსწავლეს ვაფასებდი (ვავსებდი
დაკვირვების დღიურს).
შემაჯამებელი კითხვარის შევსების დამთავრების შემდეგ, ერთობლივად ვაანალიზებდით შედეგებს. მათ
წინ ედოთ თავიანთი ნაშრომები, თავდაპირველად ითვლიდნენ გაცემული პასუხების რაოდენობას,
აწერდნენ რვეულის არეზე და იქვე აღნიშნავდნენ გადასწორებული პასუხების რაოდენობასაც.
შემდეგ იწყებოდა კითხვარის განხილვა, ბოლოს ითვლიდნენ სწორი პასუხების რაოდენობას,
და ახლა ამ ციფრს მიაწერდნენ გაცემული პასუხების ქვემოთ. ამის შემდეგ თვითონ აკეთებდნენ შეფასებას,
შედეგების შესაბამისად ირჩევდნენ შეფასების სიმბოლოებს (არცერთი შეცდომა - მწვანე ბარათი,
ორია ან სამი შეცდომა - ვარდისფერი ბარათი, სამზე მეტი შეცდომა - ყვითელი ბარათი).
ასეთი ფორმით ჩატარებული თვითშეფასება იყო საინტერესო, სახალისo.
დაკვირვებითა და მოსწავლეების
გამოკითხვით დადგინდა, რომ ჩატარებული აქტივობებით: ურთიერთდახმარებით ჯგუფური მუშაობის
დროს, ტესტირებებით, თვითშეფასებებით
- მოტივაცია საგრძნობლად ამაღლდა, მოსწავლეთა ჩართულობა გაიზარდა სასწავლო პროცესში,
შესაბამისად, სწავლის დონეც გაუმჯობესდა. ეს უკანასკნელი
გაიზომა ანონიმური ანკეტირების საფუძველზე რომელიც ჩატარდა კვლევის შემაჯამებელ ეტაპზე,
რათა მომეხდინა ინტერვენციების შედეგების ანალიზი.
მონაცემთა
შეგროვებამ და შედეგების ანალიზმა აჩვენა, რომ
Ø
მასწავლებლები სისტემატურად არ ვთანამშრომლობთ ერთმანეთთან
სწავლების პროცესში წარმოქმნილი სირთულეების დასაძლევად და არ ვუზიარებთ ერთმანეთს გამოცდილებას;
Ø
აღწერითი დაკვირვების დროს გამოვლინდა, რომ აკადემიურად
ჩამორჩენილი მოსწავლეები არ არიან საგაკვეთილო პროცესში ჩართულნი, არ რეაგირებენ ყოველდღიურად მასწავლებლების მიერ მიცემული
განმავითარებელი შეფასებაზე, ეშინიათ მხოლოდ შემაჯამებელი წერების.
Ø
ფოკუსირებულმა დაკვირვებამ გვიჩვენა, რომ ასეთი მოსწავლეები
ვერ აკეთებენ ტესტებს, უჭირთ სავარჯიშოების შესრულება და,
აქედან გამომდინარე, ვერ გებულობენ მასალას;
Ø შერჩევითმა
დაკვირვებამ გვიჩვენა, რომ აკადემიურად ჩამორჩენილ მოსწავლეებს უჭირთ მათემატიკური ტერმინების დამახსოვრება
და ამიტომ ეცემა მათი სწავლისადმი
მოტივაცია.
Ø პირველი
კითხვარის შევსების შედეგების ანალიზმა გვიჩვენა, რომ მოსწავლეთა 50% -მა დაიმსახურა არადამაკმაყოფილებელი
შეფასება, 15%
-მა - საშუალო, 26% -მა - საშუალოზე მაღალი და 9%-მა - მაღალი;
ღია და დახურული ანკეტირების საფუძველზე გამოიკითხა 31 მოსწავლე. დადგინდა რომ:
Ø გაკვეთილი საინტერესოა როცა მასწავლებელი
ისტ-ით გამდიდრებულ გაკვეთილს ატარებს: მოსწონს 39%-ს, წყვილში მუშაობა მოსწონს 15%-ს,
ჯგუფური მუშაობა მოსწონს 31%-ს, არ აქვს მნიშვნელობა გაკვეთილის ტიპს 15%-თვის.
Ø მოსწავლეთა 43%-ს მოსწონს სახელმძღვანელო
რომელსაც ვიყენებ გაკვეთილზე, 31%-ს არ მოსწონს, ნაწილობრივ მოსწონს 20%, 7%-თვის მნიშვნელობა
არ აქვს სახელმძღვანელოს.
Ø ათასზე მეტი ნატურალური რიცხვების
ჩაწერას მარტივად იგებს -48%, რთულია-20%, არ აინტერესებს-2%, ზოგჯერ იგებს-30%.
Ø რამდენად მარტივად გასაგებია
წესი, რომელსაც ნატურალური რიცხვების ჩაწერის დროს ეცნობი, გასაგებია-45%, არაა გასაგები-10%,
ნაწილობრივ ვიგებ-20%, დახმარებით ვიგებ-25%.
Ø არის თუ არა სახელმძღვანელოში
წარმოდგენილი სავარჯიშოები, უნარების გათვალისწინების თვალსაზრისით გასაგები დიახ-52%,
არა-18%, ნაწილობრივ-21%, რთულია-9%.
Ø შეესაბამება თუ არა წარმოდგენილი
ამოცანები თქვენს საჭიროებებს დიახ-55%, არა-7%, ნაწილობრივ-25%, არ არის საინტერესო-13%.
Ø რამდენ ხანს ანდომებთ საშინაო
დავალების შესრულებას სახლში 1 საათს-5%, 30 წუთს-20%, ზოგჯერ არ ვასრულებ დავალებას-6%,
20 წუთი-69%.
Ø საშინაო დავალების შესრულება
დამღლელია დიახ-40%, არა-7%, ნაწილობრივ-17%, საინტერესოა-36%.
Ø ადვილად ვსწავლობ როცა ჯგუფში
ვმუშაობთ ეთანხმება -55%, არ ეთანხმება -3%, მირჩევნია დამოუკიდებლად ვიმეცადინო-30%,
არცერთი-12%.
Ø 46%- თვლის რომ სწავლობს მათემატიკას,
არ ეთანხმება-34%, ნაწილობრივ სწავლობს-8%, შესასწავლ თემას გააჩნია-12%.
Ø რიცხვების ჩაწერა უჭირს დამოუკიდებლად
-36%, არ უჭირს-52%, თუ გაიგო არა-10%, დავალებას გააჩნია-2%.
Ø ელექტრონული ჟურნალი მოსწონს
-24%, არ მოსწონს-16%, ზოგჯერ მოსწონს-18%, ყოველთვის მოსწონს-42%.
Ø ვიდეო-გაკვეთილი მოსწონს-51%,
არ მოსწონს-13%, ზოგჯერ-16%, ყოველთვის მოსწონს-20%.
Ø სწავლისადმი ინტერესი გაუჩნდება-59%-ს
თუ მოსწავლეთა რაოდენობა შემცირდება კლასში, 21%-ს ისტ-ს გამოიყენებს მასწავლებელი
სასწავლო პროცესში, 11%- ჯგუფური მუშაობები გაგრძელდება, 9%-ყველა.
Ø უკეთესი შედეგი მექნება თუ მასწავლებელი
რამდენჯერმე ახსნის ერთიდაიგივე მასალას-28%, შევისწავლით მხოლოდ თვალსაჩინოებებით-32%,
ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი-38%, არც ერთი-2%.
ღია კითხვებში მოსწავლეებმა დააფიქსირეს
საკუთარი შეხედულებები. კითხვაზე რა ტიპის სავარჯიშოების შესრულება გსურთ, მოსწავლეებმა დაწერეს
რომ სურთ, ანიმაციებით გაფორმებული დავალებების შესრულება. იყვნენ
მოსწავლეები, რომლებსაც მათემატიკის სწავლა ეზარებათ, არ აქვთ მოტივაცია,
მათემატიკას რთულ საგნად მიიჩნევენ. კითხვაზე როგორი გაკვეთილი იქნებოდა მათთვის საინტერესო,
მოსწავლეებმა აღნიშნეს რომ მათთვის საინტერესო იქნებოდა მანიპულატივების, თვალსაჩინოებების,
სლაიდ-შოუების გამოყენება, მასწავლებლის მიერ ერთი და იგივე საკითხის რამდენჯერმე ახსნა.
აღნიშნული აქტივობები, მართლაც შეესაბამება თანამედროვე
სწავლების მოთხოვნებს, თუმცა მათი ხშირი გამოყენება ვერ ხერხდება. ამ მეთოდებით სწავლა
ხდება სახალისო და შემოქმედებითი პროცესი მოსწავლეთა მცირე ჯგუფებისთვის, უმრავლესობა
კი კმაყოფილდება მცირედით, პასიურად ზის გაკვეთილზე და არ არის ჩართული სასწავლო პროცესში.
ეს კი პრობლემებს იწვევს შემდგომ კლასებში.
